Thư viện Quốc gia Latvia (NLL) (tiếng Latvia: Latvijas Nacionālā bibliotēka), còn được gọi là Lâu đài Ánh sáng (Gaismas pils), là một tổ chức văn hóa quốc gia đặt dưới sự giám sát của Bộ Văn hóa Latvia. Toà nhà chính của thư viện Quốc gia Latvia đặt ở thủ đô Riga.

Thư viện Quốc gia Latvia tại thủ đô Riga, Latvia

Về lịch sử, Thư viện Quốc gia Latvia được thành lập vào ngày 29 tháng 8 năm 1919, một năm sau khi độc lập, với tên gọi Thư viện Nhà nước. Người giám sát đầu tiên của Thư viện là Jānis Misiņš, một thủ thư và là người đã biến những tài liệu được sưu tập của cá nhân mình thành cơ sở để sáng lập một thư viện mới. Trong vòng một năm, cho đến năm 1920, kho dự trữ đã tăng lên 250.000 cuốn. Cũng từ năm đó, tất cả các nhà xuất bản có nghĩa vụ giao nộp bản sao các tác phẩm của họ cho thư viện. Từ năm 1927, thư viện đã bắt đầu xuất bản Thư mục quốc gia Latvia. Năm 1940, tài sản lưu giữ lên tới 1,7 triệu cuốn. Vì thế họ đã phải làm kho lưu trữ tại hai địa điểm khác nhau ở Old Town.

Trong Thế chiến thứ 2, Đức xâm lược Latvia và chiếm đóng Riga (1941-1944). Lúc đó các nhà cầm quyền Đức đã đổi tên Thư viện Nhà nước thành Thư viện Quốc gia. Sau chiến tranh, Latvia nằm dưới sự cai trị của Liên Xô và tổ chức này được gọi là Thư viện Nhà nước về SSR của Latvia. Năm 1966, thư viện được mang một cái tên danh dự Vilis Làcis - để tưởng nhớ một nhà văn và là cố thủ tướng Liên Xô Latvia. Từ năm 1946, những tài liệu bị coi là “nguy hiểm” theo quan điểm của Liên Xô bị rút khỏi giá sách, cho đến năm 1988 khi Liên Xô từ bỏ quyền kiểm soát thì những tài liệu này mới có thể được phục vụ khi có giấy phép đặt biệt. Năm 1956, thư viện được chuyển đến địa điểm mới ở Krišjāņa Barona iela.

Bên trong Thư viện Quốc gia Latvia

Kể từ khi nền độc lập quốc gia Lativan được tái thiết lập vào năm 1991, thư viện  được mang tên là Thư viện Quốc gia Latvia. Năm 1995, Thư viện nhận được một bộ sưu tập liên quan đến lịch sử, nghiên cứu khu vực và ngôn ngữ của các nước Baltic từ Thư viện Trung tâm Baltic. Năm 2006, Thư viện Quốc gia Latvia gia nhập dịch vụ Thư viện Châu Âu trực tuyến.

Tòa nhà hiện tại được thiết kế vào năm 1989 bởi kiến ​​trúc sư nổi tiếng người Mỹ gốc Latvia Gunnar Birkerts, người đã di cư đến Hoa Kỳ và lập nghiệp ở đó. Nó được xây dựng vào đầu thế kỷ 21 và mở cửa vào năm 2014. Tòa nhà mới có 13 tầng và cao 68 m. Ngày nay, tòa nhà là một địa danh nổi bật trong cảnh quan thành phố Riga. Nó có không gian cho các hội nghị cũng như các sự kiện cộng đồng khác. Ngoài ra, tòa nhà còn là nơi tổ chức Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 4 của chương trình Đối tác phương Đông của EU vào tháng 5 năm 2015.

Phòng hội thảo của Thư viện Quốc gia Latvia

Thư viện hiện có hơn 5 triệu đầu sách, bao gồm khoảng 18.000 bản thảo từ thế kỷ 14 đến thời hiện đại. Một trong những nền tảng đặc trưng của nơi đây, đặc trưng cho mọi thư viện quốc gia, là sự có mặt của bộ sưu tập văn học dân tộc cũng như kho tàng truy cập vĩnh cửu của nó. Đây cũng là trung tâm nghiên cứu lý thuyết và phân tích thực tế về hoạt động của các thư viện Latvia. Thư viện thực hiện các chức năng của trung tâm Liên thư viện Latvia, đảm bảo thư viện và thông tin phục vụ Nghị viện Cộng hòa Latvia – Saeima.

Bộ sưu tập sách bên trong Thư viện Quốc gia Latvia

Việc số hóa các bộ sưu tập tại NLL bắt đầu vào năm 1999. Hiện tại Thư viện Kỹ thuật số Quốc gia Latvia Letonica, được thành lập vào năm 2006, lưu giữ các bộ sưu tập số hóa gồm báo, hình ảnh, bản đồ, sách, bản nhạc và bản ghi âm. Năm 2008, ra mắt hai dự án, một trong số đó là bộ sưu tập các tạp chí lịch sử số hóa bằng tiếng Latvia với khả năng đọc toàn bộ văn bản và tìm kiếm từng trang.

Ngày nay Thư viện Quốc gia Latvia giữ một vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội thông tin của Latvia, cung cấp truy cập Internet cho người dân và hỗ trợ nghiên cứu và giáo dục suốt đời.

Một số hình ảnh khác về Thư viện Quốc gia Latvia:

Hoàng Yến
Nguồn: Lược dịch theo National Library of Latvia